ฟันปลอมถอดได้
การดูแล รักษาฟันปลอม-ฟันเทียมถอดได้
- ไม่ควรใส่ฟันปลอม-ฟันเทียมนอน ควรถอดทำความสะอาด และแช่น้ำเปล่าไว้การใส่ฟันเทียมนอนจะทำให้เกิดการสะสมของเชื้อรา ทำให้เกิดการอักเสบของเนื้อเยื่อบุภายในช่องปากได้
- ควรได้รับการตรวจเช็คเป็นประจำ เนื่องจากสันกระดูกจะมีการละลายตัวไปทำให้ฟันปลอม-ฟันเทียมกระดก เสียดสีกับเนื้อเยื่อในช่องปาก ทำให้เกิดเหงือกอักเสบ เป็นแผลกระดูกและเนื้อเยื่องอกย้อย เชื้อรา ทำอันตรายกับฟันหลักยึด บางกรณีอาจพัฒนาไปเป็นเนื้อร้ายได้
- ควรเปลี่ยนฟันเทียมทุก 2-5 ปี
- ไม่ควรถอดฟันปลอม-ฟันเทียมทิ้งไว้ให้แห้ง หล่นกระแทก หรือใกล้ความร้อน เพราะจะทำให้ฟันเทียมผิดรูป ไม่สามารถใส่เข้าที่ได้
- ถอดล้างทำความสะอาดทุกครั้ง หลังรับประทานอาหารเสร็จควรมีภาชนะใส่น้ำรองรับเพื่อป้องกันฟันปลอม-ฟันเทียมหลุดมือหล่นแตก
- แปรงฟัน และทำความสะอาดฟันธรรมชาติที่เหลืออยู่ โดยต้องถอดฟันปลอม-ฟันเทียมออกก่อน
- ไม่ควรใช้แปรงสีฟัน และยาสีฟันที่มีผงขัดทำความสะอาดฟันปลอม-ฟันเทียม เพราะจะทำให้เกิดรอยขีดข่วนเล็กๆทำให้ฟันปลอม-ฟันเทียมสึก ติดสีง่าย และเป็นที่สะสมของเชื้อจุลินทรีย์ได้ สามารถใช้น้ำสบู่ร่วมกับผ้าก็อซเช็ดทำความสะอาดฟันปลอม-ฟันเทียมก็เพียงพอแล้ว
ชนิดของฟันปลอม-ฟันเทียมถอดได้
ฟันปลอม-ฟันเทียมบางส่วนถอดได้ ฟันปลอม-ฟันเทียมบางส่วนถอดได้ใช้ทดแทนในกรณีที่ฟันธรรมชาติเหลืออยู่หลายซี่ทำได้ทั้งจากโลหะ เรียกว่า ฟันปลอม-ฟันเทียมบางส่วนถอดได้ฐานโลหะ ถ้าทำจากอะคริลิกเรซินจะเรียกว่าฟันเทียมบางส่วนถอดได้อะคริลิก หรือบางชนิดทำจากไนลอนที่มีความยืดหยุ่นสูง แต่ยังมีข้อจำกัดในการใช้งาน จะใช้ฟันปลอม-ฟันเทียมชนิดไหนขึ้นอยู่กับลักษณะฟันของคนไข้ เศรษฐานะ และจุดประสงค์ของคนไข้รายนั้นๆ
ฟันปลอม-ฟันเทียมถอดได้ทั้งปาก ฟันปลอม-ฟันเทียมชนิดนี้ใช้ในคนไข้ที่มีการสูญเสียฟันไปทั้งปาก หรือเหลืออยู่เพียงไม่กี่ซี่ (โดยมากจะไม่เกิน 6 ซี่) ถ้าฟันธรรมชาติหายไปเพียงขากรรไกรเดียว จะเรียกว่าชุดฟันปลอม-ฟันเทียมเดี่ยว (Single denture)
ฟันปลอม-ฟันเทียมใส่ทันที ฟันปลอม-ฟันเทียมชนิดนี้มักใช้เป็นฟันเทียมชั่วคราว ในกรณีที่ต้องถอนฟันหลายซี่ หรือเป็นฟันปลอม-ฟันเทียมถอดได้ระยะยาว ในกรณีที่ถอนฟันไม่กี่ซี่ทันตแพทย์จะทำการเตรียมฟันปลอม-ฟันเทียมให้เสร็จเรียบร้อยก่อน แล้วจึงทำการนัดหมายคนไข้มาทำการถอนฟันร่วมกับการใส่ ฟันปลอม-ฟันเทียมทันทีภายหลังถอนฟัน ในวันที่ถอนคนไข้ต้องฟันปลอม-ใส่ฟันเทียมตลอดเวลา และจะต้องมีการเติมฐานฟันปลอม-ฟันเทียมภายหลังจากถอนฟันไปแล้ว 1-2 เดือน
ฟันปลอม-ฟันเทียมคร่อมราก ฟันปลอม-ฟันเทียมถอดได้ชนิดนี้จะมีส่วนของรากฟันธรรมชาติ หรือ รากฟันเทียมร่วมกับส่วนยึดต่อ เพื่อช่วยยึดให้ฟันปลอม-ฟันเทียมแน่นกระชับอยู่ในช่องปาก บางกรณีอาจมีแท่งโลหะยึดช่วยในการรองรับแรงจากการบดเคี้ยวร่วมด้วย
ข้อดี ของฟันปลอม-ฟันเทียมถอดได้
- ราคาถูกกว่าฟันปลอม-ฟันเทียมติดแน่น
- สามารถทดแทนและแก้ไข้กรณีที่มีเหงือกและกระดูกหายไปเป็นจำนวนมาก
- กรณีที่ฟันหลักไม่แข็งแรง ทำฟันเทียมติดแน่นไม่ได้
- ใช้เป็นฟันปลอม-ฟันเทียมชั่วคราวระหว่างรอการรักษาอื่นๆ หรือช่วยประเมินความสวยงามและการใช้งานของฟันปลอม-ฟันเทียมติดแน่นได้
- สามารถทดแทนฟันที่หายไปได้หลายๆ ซี่
ขั้นตอนการทำฟันนปลอม-ฟันเทียมถอดได้
- ฟันปลอม-ฟันเทียมถอดได้ใช้เวลาทำตั้งแต่ 1-6 สัปดาห์ ขึ้นอยู่กับชนิดและความยากง่ายของแต่ละบุคคล ภายหลังจากการใส่ฟันเทียมถอดได้แล้ว ต้องอาศัยการปรับตัวและความร่วมมือของคนไข้ เพื่อให้ร่างกายมีการยอมรับฟันเทียมเนื่องจากเป็นของใหม่ ในรายที่ไม่สามารถปรับตัวได้การใส่ฟันเทียมถอดได้ก็จะไม่ประสบผลสำเร็จ ขั้นตอน และวิธีการทำสรุปได้ ดังนี้
- ขั้นที่ 1 การตรวจและประเมินสภาพช่องปาก ขั้นแรกทันตแพทย์จะทำการตรวจและประเมินสภาพของฟัน การสบฟัน สภาพเหงือก และกระดูกรองรับรากฟัน ความคาดหวังของคนไข้ รูปร่างและสีฟัน จากนั้นจะทำการถ่ายเอกซเรย์ฟันที่คาดว่าจะเป็นฟันหลัก ยึดพิมพ์ปากเพื่อทำโมเดลฟัน
- ขั้นที่ 2 วางแผนการรักษา หลังจากการตรวจวินิจฉัยโดยละเอียดแล้ว ทันตแพทย์จะทำการวางแผนการรักษาโดยละเอียด ตำแหน่งของตะขอฟันปลอม ชนิดของฟันที่จะใช้แต่งขี้ผึ้ง เพื่อประเมินรูปร่างของฟันเทียมที่จะทำให้กับคนไข้ รวมถึงวางแผนในการกรอแต่งฟันหลักเพื่อรองรับตะขอฟันปลอม
- ขั้นที่ 3 การพิมพ์ปากขั้นสุดท้าย หลังจากนั้นจะทำการพิมพ์ปากขั้นสุดท้าย ในกรณีที่ต้องกรอแต่งฟันหลัก ก็จะทำก่อนการพิมพ์ปากขั้นสุดท้าย จากนั้นก็จะนำรอยพิมพ์ที่ได้ไปทำโครงฟันปลอม
- ขั้นที่ 4 การลองฟัน ทันตแพทย์จะทำการลองแท่งกัดที่ทำจากขี้ผึ้ง และเรียงฟันมาลองใส่ให้คนไข้ดูเพื่อประเมินดูรูปร่าง สี การเรียงตัวของฟันเทียม ความอูมนูนของใบหน้าและการสบฟันเเพื่อใช้ในการทำฟันเทียมต่อไป
- ขั้นที่ 5 การใส่ฟันปลอม-ฟันเทียม หลังจากคนไข้พอใจกับฟันปลอม-ฟันเทียมที่นำมาลองให้ดูแล้วทันตแพทย์ก็จะนำกลับมาทำฟันเทียมตัวจริงและใส่ให้คนไข้ หลังจากใส่แล้วจะมีจุด หรือตำแหน่งที่กดเจ็บ เนื่องจากอาจคลาดเคลื่อนในการทำฟันปลอม-ฟันเทียม ทันตแพทย์จะทำการนัดหมายคนไข้กลับมากรอแต่งและแก้ไข้ฟันปลอม-ฟันเทียมต่อแต่ขึ้นอยู่กับการปรับตัวและความร่วมมือของคนไข้ ส่วนใหญ่จะใช้เวลา 1 อาทิตย์ ถึง 2 เดือน ยิ่งในรายที่ไม่มีฟันหลักยึดด้านท้าย จะยิ่งทำให้การใส่ฟันเทียมและการปรับตัวของคนไข้ทำได้ยากมากขึ้น
